Ἀριθμ. Πρωτ. 2503
Ἀριθμ. Διεκπ. 1553
ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ
ΑΡ. 31
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον
καί τόν εὐσεβῆ λαόν
« ἰδού γάρ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην,
ἥτις ἔσται παντί τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ,
ὅς ἐστι Χριστός Κύριος » (Λουκᾶ β΄, 10-11)
Χριστιανοί μου!
Σήμερα ἕνας ἄλλος δρόμος ἀνοίγεται ἐνώπιόν μας, ἕνας ἄλλος δρόμος, ὄχι ἀνθρώπινος, ὄχι δρόμος φιλοσοφίας. Σήμερα ἀνοίγεται ἡ ὁδός, ἡ ζωή καί ἡ ἀλήθεια. Ἕως ἐκεῖ πού μπορεῖ νά φθάσει ὁ ἄνθρωπος μέ τήν λογική καί τό μόχθο τῆς ψυχῆς του, ἔφθασαν οἱ ἀρχαῖοι σοφοί. Σήμερα ὁμιλεῖ ἕνα ἄλλο πνεῦμα, ὑπερούσιο, ὄχι ἀνθρώπινο πνεῦμα, ἀλλά πνεῦμα Θεοῦ.
Ἡ χαρμόσυνη βεβαίωση, ὁ εὐαγγελισμός, πού προσφέρεται ἀπό τήν Βηθλεέμ στήν ἀνθρωπότητα, εἶναι ὅτι, ἄν ἀλλάξει γνώμη ἀπό μέσα της, ἄν ἀκολουθήσει τόν δρόμο τοῦ Ἑνός, θά λυτρωθεῖ, γιατί ὁ Ἕνας αὐτός ἔρχεται νά ἀναπαύσει, νά λυτρώσει. Εἶναι εἰρηνοποιός ἐκεῖνος ὁ Ἕνας, γιατί αἵρει τά χάσματα μεταξύ τῶν ἀνθρώπων∙ προπαντός μέ τήν εἰρήνη Του αἴρει τό μεγάλο χάσμα τῆς ψυχῆς, τόν αἰώνιο διχασμό τῆς ψυχῆς, τήν ἁμαρτία. Ἐδῶ πρόκειται νά τακτοποιηθεῖ τό ἐσωτερικό τοῦ πνεύματος μέ τήν λογική, νά λυθοῦν οἱ λογικές ἀμφιβολίες πού ἀνοίγονται μέ τήν θεωρητική ἔρευνα∙ ἐδῶ, τώρα, θά εὕρει γαλήνη ὅλη ἡ ὑπόθεση τοῦ ἀνθρώπου. Πρόκειται τώρα γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς ἑνότητος τοῦ ἀνθρώπου, ἀποκατάσταση τοῦ ἀνθρώπου ὡς ὄντος πνευματικοῦ.
Ὁ Ἕνας λοιπόν, πού ἔρχεται καί καλεῖ τούς ἀνθρώπους καί θέλει νά τούς ἀναπαύσει καί νά τούς λυτρώσει, δέν ἐπιδιώκει νά τούς μετριάσει τά κοινά βάσανα τῆς ζωῆς, ἔρχεται νά τούς δώσει ἀνάπαυση, ὄχι ἀπό θνητούς, κοινούς, πόνους - αὐτοί θά μείνουν - ἀλλά ἀπό τόν ἕνα, πανανθρώπινο πόνο, ἀπό τόν πόνο τῆς ἁμαρτίας, ἀπ’ αὐτό τό χάσμα τῆς ψυχῆς, τήν πλάνη, πού ἐνώπιόν της μένει ὁ ἄνθρωπος ἄναυδος. Ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας, ἡ συνείδηση γιά τήν ἀτέλεια καί τήν πλάνη τήν ἀνθρώπινη, τήν πλάνη τῆς ἀτομικῆς ψυχῆς, εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά τήν ἐπιστροφή. Γιά νά ἀλλάξει ὁ ἄνθρωπος ἀπό μέσα του γνώμη, νά μεταστραφεῖ ἀπό τό βάθος, πρέπει νά συλλάβει καλά τήν θνητότητά του καί τήν ἁμαρτωλότητά του. Ὁ ἄνθρωπος πάσχει γιατί ἁμαρτάνει, πάσχει γιατί βάζει μικρούς σκοπούς στή ζωή του, ἐνῶ ὁ μεγάλος σκοπός εἶναι νά συλλάβει τήν πνευματικότητά του. Γιά νά τό ἐπιτύχει πρέπει προηγουμένως νά συνειδητοποιήσει τήν πλάνη του, τήν ἁμαρτία του, τό σκόρπισμα τοῦ ἑαυτοῦ του μέσα στά θνητά καί τά ἐγκόσμια. Αὐτό τό σκόρπισμα τοῦ ἑαυτοῦ του εἶναι ἡ ἀπώλειά του. Γιά νά γυρίσει λοιπόν, πρέπει νά γυρίσει στόν Χριστό, στόν Ἕνα, σ’Αὐτόν πού δέν τόν ἀποδιώχνει, ἀλλά τόν δέχεται. Ὁ Ἕνας, γιά τόν Ὁποῖο δέν εὑρέθη στήν Βηθλεέμ «τόπος ἐν τῷ καταλύματι», ἀνοίγει τήν ἀγκάλη Του νά δεχθεῖ ὅλους. Ὅλους μαζί καί τόν καθένα χωριστά. Δέν εἶναι ἐδῶ ἄλλο ὁ λόγος καί ἄλλη ἡ παρουσία ἐκείνου τοῦ Ἑνός, ἀλλά λόγος καί παρουσία εἶναι τό ἴδιο∙ ὁ λόγος ἐδῶ εἶναι ἄμεσος. Ὁ ἄνθρωπος καλεῖται ἐδῶ νά γνωρίσει καί νά ἀναγνωρίσει τόν ἑαυτό του ἐν Θεῷ. Ἐκεῖ μέσα εἶναι τό αἰώνιο ρίζωμά του. Καί ὁ Θεός θέλει ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νά σωθοῦν, γι’αὐτό «ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ».
Τό πρόσωπο τοῦ Ἑνός, ἡ ἱστορική του παρουσία, αὐτή ἀνοίγει τόν ἄλλο δρόμο, ὄχι ἀνθρώπινο, ἀλλά τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ. Τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, τό ἀπόλυτο, εἶναι ἐκεῖνος ὁ Ἕνας. Ἐδῶ ἔγκειται τό μεγαλεῖο τῆς θείας ἐνανθρωπίσεως: οἱ ἄλλοι ἀνοίγουν δρόμο σχετικό, δρόμο ἀνθρώπινο, ὅπου ὁ ἄνθρωπος μένει ἄνθρωπος καί ὁ Θεός μένει Θεός. Ἐδῶ ὅμως ὁ Θεός γίνεται ἄνθρωπος, ἐνανθρωπίζεται, γιά νά γίνει ὁ ἄνθρωπος κατά Χάριν Θεός. Τό πεπερασμένο καί τό ἄπειρο μπαίνουν τώρα σέ μιά ἐλεύθερη σχέση μεταξύ τους, ἡ ἐνανθρώπιση σημαίνει ἀκριβῶς αὐτή τήν ἀπειροδύναμη σχέση τοῦ ἀπείρου μέ τό πεπερασμένο, τοῦ Θεοῦ μέ τόν κόσμο, τοῦ Χριστοῦ μέ τήν ἀνθρωπότητα.
Ἡ συνάντηση καί ἡ σχέση αὐτή γίνεται τώρα∙ «ἐτέχθη σήμερον». Ἡ παρουσία, ἡ ζωή καί ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ δέν εἶναι ἁπλό παρελθόν, ὅπως συμβαίνει μέ τά ἄλλα γεγονότα τῆς ἱστορίας. Εἶναι παρόν, εἶναι αἰώνιο. «Ἰησοῦς Χριστός, χθές καί σήμερον ὁ Αὐτός, καί εἰς τούς αἰῶνας». Τό νόημα τῆς ἐνανθρωπίσεως αὐτό ἀκριβῶς εἶναι: νά εἶναι σύγχρονη, νά εἶναι πάντοτε «τώρα» καί νά μή γίνεται ποτέ «χθές», νά μή γίνεται «πρίν». Ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ τό αἰώνιο «τώρα» τῆς ἱστορίας, εἶναι καί αὐτή τή στιγμή μέσα στήν ἱστορική πραγματικότητα, ὅπως ἦταν καί ἄλλοτε καί θά εἶναι καί πάντοτε.
Τό πρόσωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χριστοῦ εἶναι τό κέντρο τῆς ἱστορίας, τό αἰώνιο σταθερό σημεῖο της. Συνεπῶς ἡ θρησκευτική ζωή καί πεῖρα εἶναι ὑποχρεωμένη νά συγχρονίζεται πρός ἐκείνη τήν αἰώνια παρουσία, τόν Ἕνα, τόν Χριστό. Ἀντίθετος συγχρονισμός δέν ὑπάρχει, δηλαδή τό ἄτομο εἶναι ἀδύνατο νά συγχρονίσει τό πνεῦμα τοῦ Χριστοῦ. Τό ἄτομο εἶναι ὑποχρεωμένο νά συγχρονίζεται μέ τό πρόσωπο τοῦ Ἑνός, τοῦ Χριστοῦ, νά ζεῖ τήν παρουσία, τήν ζωή καί τόν λόγο Ἐκείνου.
Χριστιανοί μου!
Ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ, ἡ ἀπόλυτη παρουσία Του, τέμνει τήν ἱστορία ἀπό τήν σκοπιά τοῦ Θεοῦ, τήν τέμνει ἀπόλυτα! Ἡ ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου, ἡ παρουσία τοῦ Θεανθρώπου καί ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τώρα τά κύρια νοήματα τῆς ἱστορίας. Αὐτός εἶναι ὁ εὐαγγελισμός τοῦ οὐρανοῦ, αὐτή εἶναι ἡ χαρά τῆς γῆς∙ «ἰδού εὐαγγελίζομαι χαράν μεγάλην».
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2017
Μέ πατρικές εὐχές
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
+ Ο ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ ΜΑΡΚΟΣ