ΚΗΡΥΓΜΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΕΝΗΤΩΝ ΧΙΟΥ
Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016 Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία
Θεολόγος – Καθηγητής: κ. Καρατζάς Κωνσταντίνος
Αδελφοί μου, το σπουδαιότερο λειτουργικό βιβλίο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας είναι το Ιερό Ευαγγέλιο. Γι’ αυτόν το λόγο, μάλιστα, είναι και το μοναδικό λειτουργικό βιβλίο που εναποτίθεται πάνω στην Αγία Τράπεζα των Ιερών Ναών. Εκεί, δηλαδή, φυλάσσεται μόνιμα μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας. Και γιατί γίνεται αυτό; Μα από σεβασμό, σαν να ήταν ο ίδιος ο Χριστός.
Αναλυτικότερα, στη χριστιανική Εκκλησία ο όρος Ευαγγέλιο χαρακτηρίζει τα τέσσερα πρώτα βιβλία της Καινής Διαθήκης, τα οποία, σύμφωνα με την παράδοση, έγραψαν στην ελληνική γλώσσα ο Ματθαίος, ο Μάρκος, ο Λουκάς και ο Ιωάννης, τους οποίους ως Ορθόδοξη Εκκλησία χαρακτηρίζουμε γι’ αυτήν τους την πράξη, Ευαγγελιστές. Τα ιερά αυτά συγγράμματα διηγούνται τα γεγονότα της Γέννησης, της ζωής και του σταυρικού θανάτου του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού, εκθέτουν το περιεχόμενο του κηρύγματός του και τα κυριότερα δογματικά και ηθικά σημεία της χριστιανικής διδασκαλίας. Το μεγαλύτερο, ωστόσο, μέρος της έκτασης και των τεσσάρων Ευαγγελίων καταλαμβάνουν οι διηγήσεις για τα Πάθη του Χριστού και για τις εμφανίσεις του μετά την Ανάσταση. Τα τέσσερα Ευαγγέλια έγιναν πλήρως αποδεκτά από την πρωτοχριστιανική Εκκλησία και αποτελούν μέρος του κανόνα των 27 βιβλίων της Καινής Διαθήκης.
Όσον αφορά τώρα την ονομασία του φιλολογικού αυτού είδους, αυτή προήλθε από μια λέξη του αρχαίου ελληνικού κόσμου που πήρε νέο περιεχόμενο στο Χριστιανισμό. Πιο συγκεκριμένα, στην αρχαία ελληνική γραμματεία, η λέξη ευαγγέλιο που τη συναντάμε από τον 8ο αιώνα π. Χ. στα έπη του Ομήρου, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια δηλαδή, είχε την έννοια της χαρμόσυνης αγγελίας κάποιας νίκης ή της αμοιβής που έπαιρνε ο κομιστής της αγγελίας ή και της θυσίας που προσφερόταν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου για τη χαρμόσυνη είδηση μιας νίκης, ως επί των πλείστων πολεμικής.
Στον Χριστιανισμό, όπως φαίνεται κι από τα έργα των εκκλησιαστικών συγγραφέων των πρώτων αιώνων, με τη λέξη ευαγγέλιο δηλώνεται είτε το χαρμόσυνο – λυτρωτικό μήνυμα που κήρυξε ο Χριστός στη γη, είτε κάποιο από τα τέσσερα βιβλία της Καινής Διαθήκης που περιέχουν και αφηγούνται το γεγονός της νίκης του Χριστού κατά των δαιμονικών δυνάμεων με τα θαύματα, τις διδασκαλίες του, το σταυρικό θάνατο και την Ανάστασή του. Και δεν πρέπει να λησμονούμε ότι με την εκ νεκρών Ανάστασή του ο Χριστός νίκησε το θάνατο και έγινε ο προάγγελος και της δικής μας νίκης κατά του θανάτου κατά τη Δευτέρα του Παρουσία και την τελική Ανάσταση των νεκρών ή αλλιώς των κεκοιμημένων όπως πρέπει να τους χαρακτηρίζουμε εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.
Κάθε Κυριακή οι ιερείς διαβάζουν ένα χωρίο, ένα κομμάτι δηλαδή, από ένα απ’ τα τέσσερα Ευαγγέλια. Πρόκειται για το λεγόμενο ευαγγελικό ανάγνωσμα, του οποίου η ανάγνωση έχει ως σκοπό να μας υπενθυμίσει κάποια πτυχή από το κήρυγμα του Κυρίου, από τα θαύματά του ή από άλλα γεγονότα της επίγειας ζωής του. Μαζί δε με το λεγόμενο αποστολικό ανάγνωσμα, που διαβάζεται λίγο νωρίτερα, έχουν ως σκοπό να υπενθυμίσουν στους Χριστιανούς τις θεμελιακές αλήθειες της πίστης τους και να τους ενισχύσουν στον πνευματικό τους αγώνα. Ο λόγος του Θεού που ακούγεται μέσα στο Ναό έχει μια αμεσότητα μιας και οι Χριστιανοί θεωρούμε ότι ο ίδιος ο Κύριος βρίσκεται ανάμεσά μας και μας διδάσκει. Γι’ αυτό και η ώρα των αναγνωσμάτων είναι ιερή, επειδή δεν γίνεται απλή ανάγνωση της Καινής Διαθήκης, αλλά βίωση της θεϊκής παρουσίας. Κι αυτός είναι ο λόγος που ζητάμε τη χάρη του Θεού για την κατανόηση τους.
Είναι, μάλιστα, τέτοια η τιμή που αποδίδει η Εκκλησία στους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, που σε κάθε ορθόδοξο χριστιανικό ναό οι τέσσερις ευαγγελιστές είναι αγιογραφημένοι στα τέσσερα σημεία που ενώνουν τον τρούλο του ναού με τις κολόνες. Και αυτό γίνεται γιατί οι αγιογράφοι θέλουν να πουν με τον τρόπο αυτό πως οι ευαγγελιστές είναι στηρίγματα της πίστης μας.
Ειδικότερα, από τα πολύ παλιά χρόνια η χριστιανική τέχνη συνέδεσε συμβολικά τους τέσσερις Ευαγγελιστές με τέσσερις μορφές. Έτσι, παριστάνονται, ο Ματθαίος σαν άγγελος ή σαν άνθρωπος, γιατί αρχίζει το Ευαγγέλιό του με το χαρμόσυνο μήνυμα του Αρχαγγέλου Γαβριήλ για τη Γέννηση του Χριστού. Ο Μάρκος σαν λιοντάρι, γιατί αρχίζει το Ευαγγέλιό του με τη δυναμική παρουσία του Ιωάννη του Προδρόμου στην έρημο. Ο Λουκάς σαν μοσχάρι, γιατί στο πρώτο κεφάλαιο του Ευαγγελίου του διηγείται τη θυσία του μοσχαριού στον Ναό του Σολομώντα από τον ιερέα Ζαχαρία, πατέρα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Ο Ιωάννης σαν αετός, γιατί το υψηλό περιεχόμενο των πρώτων στίχων του Ευαγγελίου του παρομοιάζεται με το πέταγμα του αετού.
Ακόμη, οφείλουμε να γνωρίζουμε ως Χριστιανοί, ότι όλα τα Ευαγγέλια, τα οποία όπως προαναφέραμε, γράφτηκαν στην ελληνική γλώσσα, και συγκεκριμένα στην ελληνιστική κοινή των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχουν μέχρι και σήμερα μεταφραστεί σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Αυτό και μόνο δείχνει την τεράστια αξία που αποδίδουν στα ιερά αυτά βιβλία όλοι σχεδόν οι λαοί της γης, κι όχι μόνο οι λεγόμενοι χριστιανικοί.
Το Ευαγγέλιο, τέλος και προπαντός, θεωρείται ότι έχει το ρόλο πυξίδας στη ζωή των Χριστιανών. Η πυξίδα, όπως όλοι πιστεύω γνωρίζουμε, είναι το εργαλείο που μας βοηθάει να μη χαθούμε σε μια πορεία που έχουμε χαράξει για να ακολουθήσουμε. Τα καράβια, τα αεροπλάνα, οι πεζοπόροι που ταξιδεύουν τη χρησιμοποιούν ευρέως, για να βρίσκουν τον προσανατολισμό τους και να συνεχίζουν την πορεία τους. Έτσι, λοιπόν, κι ο Χριστός, όπως κάθε καλός καπετάνιος και οδηγός, μας έχει δώσει τη δική του πυξίδα στις φουρτούνες που αντιμετωπίζουμε τα τελευταία χρόνια. Κι αυτή δεν είναι άλλη από τα τέσσερα Ευαγγέλια, που με τα ιερά τους λόγια μπορούν να μας βοηθήσουν να μη χάσουμε το δρόμο μας στην πνευματική πορεία, την οποία οφείλουμε να ακολουθούμε ως Χριστιανοί για να φτάσουμε όλοι μαζί ως κοινότητα στη σωτηρία και στην τελείωση. Μια σωτηρία και μια τελείωση που ξεκινά απ’ ετούτη εδώ τη ζωή που ζούμε και θα ολοκληρωθεί στη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού με την τελική επικράτηση της Βασιλείας του Θεού, στην οποία θα κυριαρχεί η αγάπη, η δικαιοσύνη και η ειρήνη μεταξύ των ανθρώπων. Γένοιτο!!!!!!!!!!
